Cadeautje door klanken en trillingen

Stel je voor: Een lichte, ruime kamer, om je heen hoor je klanken. Een gong klinkt overal om je heen. Je wordt opgenomen in de klank alsof je je in een zee van klank en trillingen begeeft. Dit overkwam mij tijdens een klankconcert van Jimmy Fredriksz in Leiden. Nieuwsgierig geworden na dit concert, vroeg ik of ik met hem eens rustig mocht praten over zijn ervaring met en de werking van klanken.

Jimmy Fredriksz heeft aan huis een eigen ruimte waar hij klankconcerten, yoga en workshops geeft. Daarnaast werkt hij samen met Hans de Back en geeft op verzoek klankconcerten in instellingen in de zorg.

Fredriksz heeft geen muzikale scholing, maar noemt zichzelf een ervaringsdeskundige. "Verschillende opleidingen, cursussen en therapieen heb ik gecombineerd met klanken. De nadruk ligt hierbij op de beleving; ik ervaar eerst zelf hoe een klank bij mij werkt." Het gaat erom dat klanken dieper ervaren kunnen worden. Er zijn 6 a 7 niveaus van ervaring van klanken. Naast de zintuigelijke waarneming, is er bijvoorbeeld de fysieke en de beeldende waarneming. Het laatste niveau van bewustzijn, is de trancepersoonlijke zijnsniveau (naar S. Gros). Dit laatste niveau is een bewustzijn waarbij je helemaal losgekoppeld bent van woorden of oordelen. "We zijn gewend veel met uiterlijk te werken. Klank echter, brengt je naar de meest primitieve, eerlijke gevoelens", meent Fredriksz. "Het is als het ware een blauwdruk op dat moment van hoe je emotioneel en fysiek in elkaar steekt".

"Wanneer je een klankconcert meemaakt, zal het iedere keer anders zijn. Ik werk namelijk niet met een bepaalde compositie, maar vanuit mijn intu•tie met klanken. Ik laat de klank zijn werk doen." Een klankmassage is een massage die je liggend op een mat beleeft. Je wordt omringd door instrumenten zoals klankschalen, drums, gong en Digeridoo. Na een begin met aanraking van de instrumenten volgt een gedeelte waarin de klanken om je heen aangeboden worden. Doel is om je dichter bij je gevoel te brengen en dat heeft een ontspannende uitwerking. Zo werkt klankmassage positief bij bijvoorbeeld slapeloosheid of bij examenvrees. Voor het laatste geeft Fredriksz zelfs een garantie.

Jimmy Fredriksz is vooral geboeid door de beleving van de klank. Hij wil mensen tijdens een concert in aanraking laten komen met de ware klank en hen zowel op geestelijk vlak als op het lichamelijk laten ervaren wat de klank kan doen. Zo'n concert brengt je in harmonie en maakt iets in je los. "Soms komen mensen naar een ligconcert en merken pas hoe gespannen ze zijn. Voor het concert merken ze dit nog niet, maar door de klanken merken ze deze onderbewuste gevoelens op. Zo werkte ik bijvoorbeeld een keer met een man die als cadeau een klankmassage kreeg. Tijdens de sessie kon hij alleen maar aan de wekenlange spanningen met zijn vriendin denken. Direct na de massage zei hij dat hij het een bijzondere ervaring vond, maar steeds moest denken aan de laatste ruzie van zijn vriendin. Hij kon daardoor niet goed ontspannen. Toen werd hij zich ervan bewust dat hij hier iets aan moest doen en snel naar zijn vriendin wilde. Hij had al die weken niet in de gaten dat dit zoveel spanning had gegeven in zijn lichaam!"

Fredriksz wordt ook gevraagd om met ernstig gehandicapten te werken. Ook hier merkt hij dat klank een ontspannende werking kan hebben. "De dingen die ik tijdens mijn klankconcerten doe, zijn vaak niet met praten te bewerkstelligen", meent hij. "Kinderen die heel erg in hun eigen wereldje waren, zijn tijdens mijn concert heel erg gefocust op hun omgeving." Het effect na het concert is vaak dat de kinderen in slaap vallen of rustiger zijn. "Ze zitten 'happy' in hun lijf!"

Jimmy noemt zijn werk niet uniek. "In veel culturen wordt muziek als een geneeskrachtige medium gezien." Toch gaat Fredriksz niet uit van het genezende of therapeutische aspect van zijn klankmassages. "Ik probeer niet te genezen, ga ook niet uit van een vorm van klachtenbestrijding. Desondanks vind ik het iedere keer weer een cadeautje als iemand na een ligconcert van een kwaal of klacht afgekomen is". Veel belangrijker vindt hij de beleving of ervaring van de klanken; wat beleeft of beweegt iemand bij bepaalde klanken? Niet woorden, maar een klank werkt.

Merlijne de Jong